Kto z nas nie pamięta jakim rarytasem były kredyty mieszkaniowe, te udzielane tak mniej więcej do II połowy 2010 r. Niemal wszyscy wówczas chcieli i mogli kupować mieszkania, domy. Sama pamiętam jak deweloperzy sprzedawali mieszkania tylko na planach, ponieważ fizycznie nie było nawet w ziemi fundamentów budynków. To nikogo jednak nie zniechęcało. Na mieszkania zapisy były w kolejkach. Wygrywał ten, kto zdecydował się pierwszy. Budynki stawiane przez deweloperów rosły jak grzyby po deszczu, ludzie, zwłaszcza młodzi mieli perspektywę swojego wymarzonego M, banki udzielały kredytów niemal wszystkim, gospodarka napędzana była przez sprzedaż mieszkań. Wszyscy byli szczęśliwi – bynajmniej na tamten moment.
                Banki udzielały kredytów mieszkaniowych tzw. kredytów hipotecznych masowo w latach 2003-2011. Były to kredyty powiązane z kursem waluty obcej. Taka sytuacja dotyczyła przede wszystkim Franka Szwajcarskiego (CHF). W latach 2005- 2008 kredyty hipoteczne, a zwłaszcza te powiązane z kursem waluty obcej (CHF) stanowiły większość kredytów hipotecznych udzielanych konsumentom na zakup mieszkań (cele mieszkaniowe).
               Można jako przykład powołać się na raport przedstawiony przez Związek Banków Polskich: w roku 2008 ze wszystkich udzielonych kredytów hipotecznych niemal 70 % było powiązanych z  walutą CHF, a około 30 % ze Złotym Polskim. Zgoła odmiennie kształtowało się to w roku 2010 albowiem ¾ udzielonych kredytów było kredytami złotowymi, natomiast 1/5 udzielonych kredytów to kredyty udzielone w euro, pozostała marginalna w porównaniu do lat ubiegłych wartość to kredyty powiązane z CHF.
                   Można byłoby się zastanowić z jakiego powodu wszyscy chcieli kredytów powiązanych z kursem waluty obcej. Odpowiedz jest jedna – ponieważ były one znacznie niżej oprocentowane aniżeli kredyty złotowe. Przekładało się to bezpośrednio na wysokość raty spłaty kredytu. Niższe oprocentowanie = niższa rata. Powodowało to okoliczność, że kredytobiorca mógł w zasadzie wziąć wyższy kredyt tzn. na wyższą kwotę, aniżeli przy kredycie udzielanym w złotówkach. Taka okoliczność przekładała się też bezpośrednio na zdolność kredytową. Mimo stosunkowo niskich dochodów w wielu przypadkach kredytobiorca posiadał zdolność regulowania bieżących spłat kredytu. Wszystko to rosło jak bańka mydlana, rosło i rosło, aż w końcu nastąpił wielki boom na rynku kredytów hipotecznych.
                 Sytuacja ta miała bezpośrednie przełożenie na wzrost cen nieruchomości. Po tym już nie tak łatwo można było kredyt w banku otrzymać, banki dla zabezpieczenia zaczęły wymagać większych wkładów własnych bądź też innych pieniężnych gwarancji.
                Dlaczego zatem banki, jak napisałam wyżej udzielały kredytów przede wszystkim we Franku Szwajcarskim. Kredyty takie mogły mieć niższe oprocentowanie, a to wiązało się z odpowiedzią na zwiększony popyt na rynku kredytów na cele mieszkaniowe. Wyjaśnić jednak trzeba, że banki, które udzielały tych kredytów nie dysponowały odpowiednimi rezerwami walutowymi, aby właśnie w obcej walucie udzielać kredytu. Przede wszystkim jednak, prawie nikt w Polsce tak naprawdę nie potrzebował na zakup nieruchomości waluty obcej. Mieszkania i domy były sprzedawane za złotówki i wszyscy takiej właśnie waluty potrzebowali. Bank oferował niższe oprocentowanie kredytobiorcom, właściwe dla waluty obcej, przez co zainteresowanie takim produktem rosło.
               Frankowicze jednak, zdaje się ze szczęścia, że mogą pozwolić sobie na swoje m przez duże M nie przewidzieli ,że bardzo szybko kurs waluty podwyższy się o 100 %. I po tym też czasie z wielkiej radości przyjdą wielkie łzy. (cdn)

             Problemem umów kredytowych dotkniętych jest tysiące Polaków. Jest to problem o tyle istotny, że niegdyś wizja upragnionego domu dzisiaj staje się gehenną, z powodu wysokości rat kredytowych. Każdy Frankowicz dziś wie, że wysokość zaciągniętego przed laty kredytu na upragnione „m” nijak się ma do tego jak ta kwota kształtuje się dzisiaj. W znacznej części przypadków bowiem, wysokość kredytu waloryzowanego w walucie obcej mimo, iż spłacana od lat nawet nie chce drgnąć. A jeśli drgnęła to nieznacznie, co doprowadza do szewskiej pasji przeciętnego Iksińskiego, bo zamiast jechać na wakacje za granice spłaca od lat kredyt hipoteczny i mimo tego, że spłaca, kwota kredytu do spłaty pozostaje nomen omen niezmienna.

           Żądanie unieważnienia umowy kredytu hipotecznego waloryzowanej we CHF lub innej walucie wobec aktualnej linii orzeczniczej również Sądu Najwyższego staje się coraz bardziej realne. W tym roku bowiem i pod koniec minionego 2016, Sądy wydały wiele wyroków, w których umowy o kredyty hipoteczne były unieważniane. I chociaż batalie z bankami rozpoczęły się w 2011 r. i do tej pory linia orzecznicza nie jest jednolita to jednak wiele przemawia za tym, że będzie się stabilizować.

           Z czego wynika możliwość dochodzenia unieważnienia umów hipotecznych i co to tak naprawdę oznacza? Otóż przede wszystkim z tego, że w setkach tysięcy umów kredytowych banki stosowały takie zapisy, które potem zostały uznane za niedozwolone ( tzw. klauzule abuzywne). Są to w szczególności zapisy dotyczące: przeliczenie kwoty kredytu ze złotówek na Franka Szwajcarskiego (a czasami na inną walutę) jak również przeliczenie raty kredytu z waluty obcej na złotówki. Stanowisko Sądów jest w tej kwestii zasadniczo zbieżne, i mówi, że sprzedaż waluty kredytobiorcy przez bank po ustalanym przez ten bank kursie, aby kredytobiorca mógł spłacić kredyt, a uprzednio zakup tej waluty – faktycznie nie ma miejsca. Stanowi jedynie dokonywanie operacji bankowych na papierze (Wyrok SA, sygn. akt VI ACa 441/13). Kwestia ta jest bardzo istotna ponieważ szacuje się, że umów waloryzowanych w CHF jest około 700 tysięcy.

             Co tak naprawdę oznacza unieważnienie umowy kredytu hipotecznego indeksowanej do waluty obcej. Otóż to, że dochodzi się przed Sądem uznania, że umowa jest nieważna. Posłużę się tutaj przykładem – proszę jednak wziąć pod uwagę, iż jest to przykład zupełnie „przykładowy”. Jeśli przeciętny Frankowicz zaciągnął w 2007 r. kredyt waloryzowany do CHF w wysokości 100 tyś złotych, mimo upływu niemal 10 lat cały czas pozostaje mu do spłaty około 100 tyś złotych mimo, że podobną kwotę już spłacił. Unieważnienie umowy  w konsekwencji może doprowadzić do tego, że spłacone zostało już tyle środków wobec banku na ile kredyt został zaciągnięty albo przynajmniej znaczna część kredytu. Czy jest to gra warta świeczki – to już niech każdy oceni indywidualnie. (cdn)