Urlop bezpłatny

Urlop bezpłatny jest  przerwą w wykonywaniu pracy, udzieloną na pisemny wniosek pracownika. W tym czasie ulegają zawieszeniu prawa i obowiązki pracownika jak i pracodawcy. Oczywiście Kodeks Pracy mówi o tym, że pracownik w okresie nie świadczenia pracy na rzecz pracodawcy (urlop wypoczynkowy) jest pod szczególną ochroną, czyli pracodawca nie może go zwolnić w tym czasie. Zwolnienie takie może być obligatoryjne, bądź fakultatywne. Obligatoryjne ma miejsce wtedy, gdy pracownik zostaje powołany do pełnienia funkcji z wyboru w związkach zawodowych poza zakładem pracy, pracownikowi wybranemu do Sejmu lub Senatu na okres sprawowania mandatu, pracownikowi powołanemu do odbycia ćwiczeń wojskowych lub pełnienia okresowej służby wojskowej, młodocianemu. Pracodawca jest zobowiązany udzielić urlopu na okres wskazany przez organizacje. Fakultatywne, czyli urlop bezpłatny na pisemny wniosek pracownika. Prawo do urlopu bezpłatnego ma każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Długość takiego urlopu określa pracownik we wniosku składanym do pracodawcy. Oczywiście pracodawca nie ma obowiązku zgodzenia się na podany czas urlopu, w takim przypadku długość zwolnienia ze świadczenia pracy, ustala się w drodze porozumienia stron ( pracodawcy i pracownika).

     Udzielenie urlopu bezpłatnego zależy od porozumienia pomiędzy pracownikiem, a pracodawcą. Jeśli z inicjatywą udzielenia urlopu bezpłatnego wystąpi pracownik, o jego udzieleniu zdecyduje pracodawca. Może on odmówić prośbie pracownika. Najczęściej odmowa udzielenia urlopu bezpłatnego ma formę pisemną, np. adnotacji na podaniu pracownika o treści „nie wyrażam zgody” albo jest odrębnym pismem. Okres urlopu bezpłatnego wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy.

     Z Kodeksu pracy wiemy przede wszystkim, że wniosek o urlop bezpłatny musi być złożony na piśmie oraz, że za zgodą pracownika, wyrażoną na piśmie, pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie porozumieniu między pracodawcami. Okres urlopu bezpłatnego wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy.

     W sytuacji, gdy pracownik – posiadający prawo do urlopu wypoczynkowego – wystąpi o urlop bezpłatny, w interesie pracodawcy będzie odmowa udzielenia zgody lub uzależnienie zgody od wcześniejszego wykorzystania urlopu wypoczynkowego. Skorzystanie, bowiem przez pracownika z urlopu bezpłatnego może spowodować, iż nie wykorzysta on należnego mu urlopu wypoczynkowego w zakreślonym przez przepisy kodeksu pracy terminie, tj. do końca danego roku albo do końca marca następnego roku. Ponadto gdyby umowa o pracę uległa rozwiązaniu, pracodawca będzie miał obowiązek wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. 

      W niektórych przypadkach pracodawca nie może jednak odmówić pracownikowi udzielenia urlopu bezpłatnego, między innymi, gdy pracownik młodociany uczęszczający do szkoły zwróci się o udzielenie mu urlopu bezpłatnego w okresie ferii szkolnych lub gdy pracownik wystąpi o urlop wychowawczy.

      Udzielając urlopu bezpłatnego pracodawca może zastrzec możliwość odwołania pracownika z tego urlopu. Aby odwołanie było skuteczne muszą wystąpić następujące przesłanki:

1. urlop bezpłatny musi zostać udzielony na okres przekraczający 3 miesiące, zaś odwołanie może nastąpić przed upływem 3 miesiąca urlopu,
2. w decyzji o udzieleniu urlopu pracodawca musi zawrzeć klauzulę o możliwości odwołania z urlopu, (jeśli pracownik odmawia zgody na umieszczenie w/w klauzuli pracodawca może odmówić udzielenia urlopu),
3. muszą wystąpić ważne przyczyny uzasadniające odwołanie pracownika z urlopu.

      Brak klauzuli o możliwości odwołania z urlopu powoduje, że pracodawca nie może odwołać pracownika z urlopu bezpłatnego bez jego zgody. Pracownikowi przebywającemu na urlopie bezpłatnym nie można wypowiedzieć umowy o pracę. Zasady tej nie stosuje się jednak w razie ogłoszenia lub likwidacji pracodawcy, o ile urlop bezpłatny trwa, co najmniej 3 miesiące. Odnosi się to zarówno do zwolnień grupowych, jak i indywidualnych.

       Okres urlopu bezpłatnego nie jest zaliczany do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze np. okresu, od którego zależy prawo do urlopu wypoczynkowego czy odprawy emerytalnej.

      Podsumowując, nasuwa się pytanie: Czy urlop bezpłatny jest korzystny? Moim zdaniem zależy to od sytuacji, w jakiej znalazł się pracownik. Przy zwolnieniu obligatoryjnym wykonujemy inną pracę u innego pracodawcy, mówiąc prościej zatrzymujemy wszystkie świadczenia, zmienia się tylko pracodawca. Zaś, gdy mowa jest o urlopie fakultatywnym, widać wiele minusów np. brak wynagrodzenia, czy też ubezpieczenia. Jednakże niekiedy taki urlop jest pracownikowi potrzebny np. w sytuacjach szczególnych tj. choroba, czy czas leczenia pracownika, bądź rodziny.